تحلیلی بر میزان باقیمانده آفت کشها در گیاهان دارویی ایران، سخنرانی کلیدی دکتر ولی الله بنی عامری
طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی، تقاضا برای مصرف گیاهان دارویی سالانه 15 تا 25 درصد رشد دارد و تا سال 2050 به 5 تریلیون دلار خواهد رسید. با توجه به نقش و اهمیت گیاهان دارویی در سلامت مردم و اقتصاد جهانی، موضوع باقیمانده افت کش ها در گیاهان دارویی و فراوردههای آنها اهمیت خاصی دارد. در این بررسی که طی سال های 1399 و1400 روی 11 گیاه دارویی و فراورده آنها شامل گل، غنچه واسانس گل محمدی، زعفران، زیره سبز، شیرین بیان، ترخون، گزنه، نعناع فلفلی، گلرنگ وگل پنیرک صادراتی انجام شد، تعداد 17 نمونه در وزن های مختلف به آزمایشگاههای المان و فرانسه ارسال و مورد تجزیه قرار گرفت. نمونه ها به روش GC-MS/MS و LC-MS/MS تجزیه شدند. نتایج نشان داد در مجموع تعداد 25 نوع آفت کش شامل 13 حشره کش، 9 قارچ کش، 2 کنه کش و 1 علفکش شناسایی شدند. بر اساس استاندارد های اروپایی از 56 مورد باقی مانده افت کش تشخیص داده شده، تعداد 46 مورد در حد مجاز یا کم تراز ان و 10 مورد بیش از حد مجاز باقی مانده بود. بیشترین باقی مانده مربوط به حشره کش کلرپایروفوس بود که عمدتا در گل، غنچه و اسانس گل محمدی مشاهده شد. از 17 گیاه دارویی و فراورده مورد آزمایش 13 مورد دارای گواهی ارگانیک و 4 مورد بدون گواهی بودند. در این بررسی اهمیت باقیمانده آفتکشها در گیاهان دارویی، پایش و سرنوشت آفتکش ها در محیط، پروتکل ها و مقررات بین المللی مربوط به باقیمانده آفت کش ها، علل بروز باقیمانده آفت کش ها در گیاهان دارویی، راهکارهای پیش گیری از بقایای افت کش ها و ضرورت تهیه فهرست آفت کش های مجاز، غیر سمی و سازگار با محیط زیست مورد بحث قرار گرفته است.
واژگان کلیدی: گیاهان دارویی، باقیمانده آفت کش، اسانس گل محمدی، کلرپایروفوس و حد مجاز باقی مانده